Zakaźne zapalenie krtani i tchawicy (ILT) jest ostrym, wysoce zaraźliwym zakażeniem herpeswirusowym, występującym u kur i bażantów, o dużym znaczeniu ekonomicznym dla przemysłu drobiarskiego. Chorobę wywołuje kurzy alfaherpeswirus typu 1 (GAHV-1), potocznie zwany wirusem zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy (ILTV). Wirus ten może z łatwością być przenoszony przez ptaki oraz inne wektory. Niski poziom bioasekuracji, transport zakażonych ptaków oraz rozwożenie skażonej ściółki przyczyniają się do rozprzestrzeniania się wirusa. ILT charakteryzuje się ostrą dusznością, kaszlem oraz pojawieniem się rzężeń. Choroba może także przebiegać w formie podostrej charakteryzującej się obecnością wypływu z nozdrzy oraz z worków spojówkowych, zapaleniem tchawicy i spojówek oraz obecnością łagodnych rzężeń. Diagnostyka opiera się na badaniu real-time PCR oraz badaniu histopatologicznemu. Utrzymanie wysokiej bioasekuracji jest niezbędnym elementem prewencji, a szczepienia są powszechnie stosowane w celu kontroli choroby na całym świecie, na obszarach, gdzie występuje ona endemicznie. Przypadki choroby są notowane w większości regionów, gdzie prowadzony jest intensywny chów drobiu.
Zakaźne zapalenie krtani i tchawicy (ILT) jest chorobą o zazwyczaj ostrym przebiegu u kur.
Chorobę wywołuje kurzy alfaherpeswirus 1 (z ang. Gallid alphaherpesvirus 1 (GAHV-1)) zwany także wirusem zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy (ILTV).
Obserwowane zarówno ostre jak i łagodne przypadki choroby.
Szybką diagnostykę można uzyskać dzięki badaniu histopatologicznemu tchawicy i spojówki oraz analizie PCR.
Programy ochrony przed zakażeniem opierają się na utrzymaniu wysokiej bioasekuracji oraz na szczepieniach.
W przypadku ostrego przebiegu zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy 5-12 dni po naturalnym zakażeniu obserwuje się duszność, silny kaszel oraz odkrztuszanie śluzowo-krwistego wysięku, rzężenia, ptaki wyciągają szyję w celu złapania oddechu. Obniżenie wskaźników produkcyjnych jest czynnikiem zmiennym w stadach o profilu nieśnym. Zakażone ptaki są wychudzone i apatyczne. Śmiertelność ulega znacznym wahaniom, ale u dorosłych ptaków może sięgać 50 % i w większości przypadków wynika z niedrożności tchawicy spowodowanej obecnością skrzepów lub wysięku. Objawy zazwyczaj ustępują po około 2 tygodniach, ale u niektórych ptaków mogą utrzymywać się przez dłuższy czas. Zakażenia szczepami o niskiej wirulencji charakteryzują się niską lub w ogóle nie wywojują śmiertelności, łagodnymi objawami ze strony układu oddechowego i nieznacznym spadkiem nieśności.
Po wyzdrowieniu ptaki pozostają nosicielami do końca życia i stają się źródłem zakażenia dla wrażliwych ptaków. Wirus ulega latencji i może ulec reaktywacji przez czynniki stresowe. Wirus może być również przenoszony mechanicznie. Niektóre epidemie było związanych z transportem zarażonych ptaków lub skażonego sprzętu i ściółki.
Wirus zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy, kaszel oraz duszność, brojlery kurze.
Brojlery kurze, kaszel z krwawym wysiękiem oraz łapanie powietrza, charakterystyczne objawy ostrej formy choroby.
Wirus zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy, umiarkowane zapalenie spojówek, broilery kurze.
Umiarkowane zapalenie spojówek u brojlerów kurzych wywołane wirusem zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy.
Wirus zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy, łagodne zapalenie spojówek, broilery kurze.
Łagodne zapalenie spojówek u brojlerów kurzych wywołane wirusem zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy.
Wirus zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy, ostre krwotoczne zapalenie tchawicy, brojlery kurze.
Ostre krwotoczne zapalenie tchawicy z obecnością śluzu u brojlerów kurzych wywołane wirusem zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy.
Wirus zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy, łagodne krwotoczne zapalenie tchawicy, brojlery kurze.
Brojlery kurze, kaszel z krwawym wysiękiem oraz łapanie powietrza, charakterystyczne objawy ostrej formy choroby.
Badanie PCR oraz badanie histopatologiczne tchawicy i spojówek
Ostra forma zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy charakteryzuje się obecnością krwi, śluzu, żółtego serowatego wysięku lub odlewów tchawicy składających się z tego wysięku. Mikroskopowo ostra faza ciężkiej postaci choroby charakteryzuje się złuszczającym, martwiczym zapaleniem tchawicy i spojówek. Forma łagodna choroby przebiega z obecnością niewielkich wybroczyn w górnej części tchawicy i w krtani łagodnym zapaleniem spojówek.
Szybka diagnoza może zostać postawiona na podstawie objawów klinicznych, tj. tworzenie się komórek syncytialnych oraz obecność wewnątrzjądrowych ciałek wtrętowych w nabłonku błony śluzowej tchawicy i spojówki, które są patognomiczne dla tej choroby. Diagnoza może zostać szybko potwierdzona dzięki wykryciu wirusowego DNA przy pomocy badania PCR. Postawienie szybkiej i trafnej diagnozy ma kluczowe znaczenie dla ustanowienia środków kontroli. Pierwsze rozpoznanie stawia się na podstawie objawów klinicznych i obecności zmian sekcyjnych, mimo iż nie są one patognomiczne. Diagnostyka laboratoryjna obejmuje wykrycie mikroskopijnych zmian charakterystycznych dla replikacji ILTV, wykrycie wirusowego DNA lub antygenu wirusowego z tkanek górnych dróg oddechowych i ostatecznie izolację wirusa.
Izolaty terenowe i szczepy szczepionkowe ILTV są rutynowo różnicowane przy pomocy amplifikacji PCR pojedynczych lub większych obszarów genomu ILTV, a następnie uzyskane tą drogą produkty są zsekwencjonowane, a otrzymane sekwencje są analizowane. Niedawno izolaty terenowe i szczepy szczepionkowe zostały dokładniej zróżnicowane podstawie sekwencjonowania ich pełnego genomu. Genotypowanie wirusa jest opcjonalne w diagnostyce ILT. Analiza genotypowania odpowiada na pytanie, czy wirus pochodzi z wcześniej stosowanych żywych atenuowanych szczepionek, czy jest związany ze szczepami będącymi przyczyną wcześniejszych przełamań, czy jest to nowy szczep terenowy.
Na obszarach endemicznych i na fermach, na których przeprowadza się celowaną diagnostykę, wirus zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy jest kontrolowany dzięki stosowaniu zasad bioasekuracji oraz szczepieniom. Szczepienia przeprowadza się przy użyciu szczepionek żywych atenuowanych lub szczepionek rekombinowanych. Żywe szczepionki pochodzą z izolatów szczepów terenowych, które zostały atenuowane przez kolejne pasaże na zarodkach kurzych lub w hodowlach tkankowych. Podaje się je techniką kropli do oka lub poprzez masowe szczepienie w wodzie do picia lub metodą spray. Szczepionki rekombinowane oparte na wirusie ospy lub na herpeswirusie indyczym zaprojektowano tak, aby poddawały ekspresji immunogenne białka ILTV i podaje się je ptakom techniką in ovo, w iniekcji podskórnej lub przez przebicie błony skrzydłowej.
ILT jest przyczyną dużych strat dla przemysłu drobiarskiego na całym świecie. Pogłębienie wiedzy na temat biologii, epidemiologii i patogenezy wirusa wraz z utrzymaniem ścisłych zasad bioasekuracji może pomóc w kontroli choroby. Skoordynowany plan obejmujący szybką diagnozę, wdrożenie ścisłych zasad bioasekuracji, szczepienia, wykorzystanie technologii GIS, właściwe czyszczenie i dezynfekcję obiektów, ogrzewanie kurników oraz płynną komunikację między rządem a przemysłem drobiarskim są najskuteczniejszym sposobem kontrolowania ILTV.
Na obszarach, gdzie ILT występuje endemicznie, przemysł drobiarski ponosi straty rzędu milionów dolarów z jego tytułu.
W stadach brojlerów kurzych w wyniku:
opóźnionego wzrostu
sabego wyrównania stada
zwiększonych upadków
zwzrostu współczynnika FCR
zwiększonych upadków w transporcie i zakładach ubojowych
zwiększonych konfiskat z tytułu zapalenia stawów
W stadach niosek reprodukcyjnych i towarowych w wyniku:
opóźnionego rozwoju w okresie odchowu
sabego wyrównania stada
zwiększonych upadków
niskiego szczytu nieśności, spadku nieśności
częstszego występowania tzw. zespołu oddechowego o tle polietiologicznym, do
którego możemy zaliczyć.:zakażenia bakteryjne czy wirusowe, zbyt duże zapylenie,
zwiększone steżenie amoniaku w powietrzu, immunosupresję
PL-INX-210500004