RÓŻYCA, PARWOWIROZA I LEPTOSPIROZA


Różyca (Erysipelothrix rhusiopathiae), parwowiroza (PPV) i leptospiroza to jedne z głównych zakaźnych przyczyn utraty zdolności rozrodczej u świń. Wszystkie trzy mogą powodować subkliniczną postać choroby, a w czasie ciąży skutkować ciężkimi zaburzeniami rozrodczymi.

Różyca, wywoływana przez bakterię Erysipelothrix rhusiopathiae (E. rhusiopathiae), parwowiroza i leptospiroza to jedne z głównych zakaźnych przyczyn utraty zdolności rozrodczej u świń. Infekcja E. rhusiopathiae, parwowirusem świń (PPV) lub bakteriami z rodzaju Leptospira może powodować subkliniczną postać choroby, a w czasie ciąży skutkować ciężkimi zaburzeniami rozrodczymi. Dlatego też kontrola i zapobieganie chorobom związanym z wymienionymi wyżej patogenami ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia właściwej wydajności reprodukcyjnej w stadach hodowlanych świń.  

CHARAKTERYSTYCZNE DLA EPL JEST, ŻE:

3 czynniki zakaźne występują na całym świecie.

Różycę można zaobserwować we wszystkich grupach wiekowych świń (zmiany skórne, zapalenie stawów i zaburzenia rozrodcze u loch).

PPV może powodować poważne problemy z reprodukcją u wrażliwych ciężarnych samic.

U świń zakażonych Leptospirami rzadko rozwijają się objawy kliniczne.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA:


E. rhusiopathiae, PPV i bakterie z rodzaju Leptospira są rozpowszechnione na całym świecie. Niewielka liczba serotypów Leptospira występuje endemicznie w określonym regionie lub kraju, natomiast E. rhusiopathiae i PPV są wszechobecne.


Różyca występuje we wszystkich grupach wiekowych, częściej dotyczy jednak świń dorosłych i rosnących powyżej 12 tygodnia życia. Choroba ta zazwyczaj manifestuje się zmianami skórnymi i zapaleniem stawów, ale u loch może również powodować zaburzenia reprodukcyjne, takie jak bezpłodność, poronienia czy zwiększona liczba zmumifikowanych płodów i martwych urodzeń.


Wirus PPV namnaża się zwykle w jelicie świni bez wywoływania objawów klinicznych. Może jednak powodować poważne problemy reprodukcyjne u podatnych ciężarnych samic, zwykle loszek i loch w pierwszej ciąży, nieposiadających odpowiedniej odporności na wirusa. 


Świnie zakażone Leptospira rzadko rozwijają objawy kliniczne. Niewydolność reprodukcyjna, o której świadczy niepłodność i sporadyczne poronienia, jest najczęstszym objawem klinicznym u ciężarnych loch. Może wystąpić przenoszenie drogą płciową.

SKUTKI

Różyca, parwowiroza i leptospiroza są powszechne na całym świecie, a ich częstość występowania różni się w poszczególnych badaniach:

  • Szacuje się, że około 30-50% zdrowych świń jest nosicielami E. rhusiopathiae.
  • Na Ukrainie w latach 2006-2017 zgłoszono łącznie 39 952 przypadki różycy. Ponadto różyca stanowiła 37,36% przyczyn kasacji całych tusz w rzeźni w Toskanii (Włochy). 
  • Ogólną seropozytywność bakterii Leptospira na poziomie 20,2% odnotowano ostatnio w Niemczech – z tendencją wzrostową między 16,3% w 2011 r. a 30,9% w 2016 r. 
  • PPV wykryto odpowiednio w 60% i 61% serc i migdałków pobranych w niemieckiej rzeźni. 
  • Dzięki szeroko rozpowszechnionym szczepieniom w stadach hodowlanych, w ostatnich latach odnotowano niską częstość występowania PPV w przypadku poronień, wynoszącą zaledwie 6,2% (Włochy).

Różyca

Oszacowano, że brytyjskie stado hodowlane składające się z 400 loch, w którym wystąpiła epidemia różycy o ostrym przebiegu, może stracić 388 świń z powodu poronień i wysokiej śmiertelności. W 2008 r. byłaby to strata na poziomie 14 000 funtów. 

Przewlekła różyca w stadzie liczącym 600 sztuk tuczników w Wielkiej Brytanii może skutkować upadkiem 58 świń i uznaniem kolejnych 31 za niezdatne do spożycia, co spowoduje straty na łączną kwotę 17 451 funtów na przestrzeni sześciu miesięcy.

Parwowiroza

Szacuje się, że wybuch epidemii PPV na farmie liczącej 300 loch spowoduje niedobór 678 prosiąt odsadzonych od lochy lub 2,26 świń na lochę rocznie i koszt do 28 340 USD (95 USD na lochę).

Leptospiroza

Epidemia bakterii Leptospira trwająca cztery miesiące doprowadziła do spadku rocznej produkcji stada 300 loch o 1,3 świni na lochę rocznie lub odsadzenia o 400 świń mniej. Przy koszcie krańcowym wynoszącym 35 funtów na świnię oznaczało to stratę wynoszącą 14 000 funtów.

OGROMNY WPŁYW

Roczne straty związane z EPL to:



RÓŻYCA

Wybuch ostrej postaci różycy może kosztować 14 000 funtów w
stadzie hodowlanym liczącym 400 loch (Wielka Brytania)

Przewlekła postać różycy może spowodować całkowitą stratę w wysokości
17 450 funtów w ciągu 6 miesięcy w
stadzie liczącym 600 sztuk tuczników (Wielka Brytania)

PARWOWIROZA

Koszt wybuchu PPV w hodowli liczącej 300 loch może wynieść
aż 28 340 USD (95 USD na lochę)

LEPTOSPIROZA

Leptospiroza trwająca 4 miesiące w stadzie liczącym 300 loch zwiększyła
koszt krańcowy o 35 GBP na świnię, co oznaczało stratę wynoszącą
14 000 funtów (Wielka Brytania)

OBRAZ KLINICZNY CHOROBY

E. rhusiopathiae manifestuje się u zwierząt w trzech postaciach klinicznych: ostrej, podostrej i przewlekłej. U loch początek ostrej różycy może być nagły i powodować wzrost liczby poronień, martwych urodzeń, kulawizny, a nawet upadki z powodu uogólnionej infekcji lub posocznicy. U świń w okresie odchowu postać ostra charakteryzuje się typowymi romboidalnymi pokrzywkowymi zmianami skórnymi i gorączką, a postać przewlekła zapaleniem stawów.

Charakterystyczne objawy różycy:

  • Gorączka, zwykle bez objawów ze strony układu oddechowego lub biegunki.
  • Ograniczone, wypukłe, czerwone lub fioletowe obszary skóry o romboidalnym kształcie.
  • Opuchnięte stawy, kulawizny.
  • Zapalenie wsierdzia (narośla na zastawkach wewnątrz serca).

Zakażenie PPV nie jest widoczne u wszystkich świń z wyjątkiem rozwijających się płodów. U podatnych ciężarnych świń, głównie loszek, wirus przenika przez barierę łożyskową, powodując straty reprodukcyjne w postaci martwych urodzeń, mumifikacji, śmierci embrionalnej, bezpłodności (zespół SMEDI) i opóźnionego powrotu do rui. Poronienia związane z zakażeniem PPV są rzadkie.

Charakterystyczne objawy parwowirozy:

  • Wzrost liczby prosiąt zmumifikowanych i martwo urodzonych.
  • Różne rozmiary i stopnie mumifikacji płodu.
  • Mniejsza liczebność miotu.
  • Nieudane wyprosienie.
  • Nieregularny powrót do rui pokrytych zwierząt.

Objawy kliniczne leptospirozy nierzadko pozostają niezauważone u dojrzałych nieciężarnych lub dopiero rosnących świń. U ciężarnych zarażonych samic często dochodzi do przerwania ciąży w zaawansowanym stadium. W wielu przypadkach ciąża zostaje utrzymana, jednak po urodzeniu płody mogą być zmumifikowane, martwe lub słabe. U tuczników stwierdza się rozsiane ogniska śródmiąższowego zapalenia nerek lub blizny nerkowe, które mogą zostać potwierdzone dopiero podczas uboju (tzw. „nerki z białymi plamkami”).

Charakterystyczne objawy leptospirozy:

  • Aborcje, szczególnie w późnej ciąży.
  • Wzrost liczby urodzeń słabych prosiąt lub martwych czy zmumifikowanych płodów.
  • Niepłodność (regularne i nieregularne nawroty rui).

DIAGNOZA

Niepowodzenia rozrodcze u loch mogą wynikać z wielu różnych przyczyn, zarówno zakaźnych, jak i niezakaźnych. Różyca, parwowiroza i leptospiroza mają podobne niektóre objawy kliniczne, dlatego do rozpoznania choroby potrzebna jest dokładna diagnoza, uwzględniająca cztery poniższe czynniki:

1

Dane dotyczące wydajności reprodukcyjnej.

2

Objawy kliniczne.

3

Ogólna ocena płodów.

/4

//Badania laboratoryjne.

  • Gdy dostępne są świeże tkanki płodów, metodą z wyboru w celu wykrycia E. rhusiopathiae, PPV i bakterii z gatunku Leptospira będzie test PCR – pozytywny wynik z dużym prawdopodobieństwem wskaże etiologię problemów rozrodczych.
  • Na obecność przeciwciał swoistych dla PPV i bakterii Leptospira można zbadać również płyny pobrane z płodów, martwo urodzonych prosiąt lub surowicę pępowinową (przed spożyciem siary przez prosię). Ponieważ przeciwciała matczyne nie mogą przenikać przez barierę łożyskową, przeciwciała płodu wskazują na zakażenie wewnątrzmaciczne.
  • Gdy tkanki płodów nie są dostępne, przydatne mogą być badania serologiczne matek. W takim przypadku należy ocenić sparowane próbki surowicy – rosnące miano przeciwciał w sparowanych próbkach surowicy w ostrym przebiegu (w momencie niepowodzenia reprodukcyjnego) i u ozdrowieńców (2-4 tygodnie później) ma wartość diagnostyczną.

KONTROLA

Zwalczanie i zapobieganie różycy, parwowirozie i leptospirozie ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia dobrej wydajności reprodukcyjnej w stadach hodowlanych. Środki kontroli powinny obejmować ścisłą bioasekurację, protokoły higieny, szczepienia i w razie potrzeby leki.

BIOASEKURACJA

w tym rygorystyczne programy kontroli gryzoni i ptaków w celu zminimalizowania infekcji przenoszonych od innych gatunków zwierząt. Przykładowo, gryzonie mogą być nosicielami zarówno E. rhusiopathiae, jak i bakterii Leptospira.

HIGIENA

w tym czyszczenie i dezynfekcja wszystkich budynków/pomieszczeń pomiędzy wstawianymi partiami świń. Jest to szczególnie ważne w przypadku E. rhusiopathiae i PPV, ponieważ mogą one pozostawać źródłem zakażenia przez długi czas, a zanieczyszczone narzędzia lub komory mogą stanowić stałe źródło zakażenia.

SZCZEPIENIA

w celu wzmocnienia odporności i zmniejszenia częstości występowania chorób.

LECZENIE

w przypadku wybuchu różycy lub leptospirozy. Środki bakteriobójcze są zwykle skuteczne do kontroli objawów klinicznych, nie eliminują jednak całkowicie infekcji.

W czym może pomóc szczepienie przeciwko E. rhusiopathiae + PPV + Leptospira?

  •  Ochrona zarodków i płodów przed zakażeniem PPV i Leptospira:
    • zmniejszenie liczby zmumifikowanych płodów i martwych urodzeń;
    • zmniejszona śmiertelność prosiąt przed odsadzeniem.
  • Ogólna poprawa wydajności reprodukcyjnej:
    • poprawa płodności i wskaźnika wyprosień;
    • zmniejszona liczba aborcji;
    • zwiększona liczba odsadzonych prosiąt na lochę.
  • Ochrona loch przed E. rhusiopathiae.
  • Ograniczenie stosowania antybiotyków w stadach hodowlanych.
  • Zmniejszenie transmisji E. rhusiopathiae, PPV i Leptospira

Niezależnie od stanu zdrowia zwierząt, żadne stado nie będzie wolne od infekcji E. rhusiopathiae i PPV, ponieważ całkowita ich eliminacja jest niemożliwa (lub bardzo mało prawdopodobna). Leptospiroza prawdopodobnie także pozostanie endemiczna w stadach świń, istnieją jednak programy jej zwalczania. Zwalczanie bakterii przeprowadzono w populacjach świń hodowanych w warunkach ścisłej bioasekuracji, stosując kombinację leków ze szczepieniem lub bez, wraz ze środkami mającymi na celu wyeliminowanie infekcji środowiskowych.

SPRAWDŹ JAK MOŻESZ
PRZECIWDZIAŁAĆ CHOROBIE

BĄDŹ NA BIEŻĄCO

Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami o chorobach i o naszych produktach, zarejestruj się.

CIEKAWOSTKI

Różyca i leptospiroza to choroby zakaźne trzody chlewnej i wielu innych gatunków, w tym ludzi. Obie zoonozy są zatem potencjalnymi chorobami zawodowymi, które mają wpływ na zdrowie publiczne.

Większość wirusów nie przetrwa poza organizmem gospodarza przez dłuższy czas. Jednak wirus PPV jest pod tym względem niezwykły, ponieważ może utrzymywać się w środowisku przez wiele miesięcy i jest odporny na większość środków dezynfekcyjnych. Z tego powodu PPV jest szeroko rozpowszechniony i tak trudny, jeśli nie niemożliwy, do wyeliminowania ze stad.

Leptospiroza świń jest chorobą wywoływaną przez różne bakterie należące do rodzaju Leptospira. Bakterie te są podzielone na około 200 różnych serogrup i serotypów (np. Australis, Pomona). W pewnych regionach geograficznych niektóre serotypy są powszechne i przystosowane do konkretnego żywiciela.  

POLECANA LITERATURA

  • Guardone L, Vitali A, Fratini F, Pardini S, Cenci Goga BT, Nucera D, Armani A. A Retrospective Study after 10 Years (2010-2019) of Meat Inspection Activity in a Domestic Swine Abattoir in Tuscany: The Slaughterhouse as an Epidemiological Observatory. Animals (Basel). 2020;10:1907.
  • White M. Erysipelas: Why is it still a problem after 100 years? The Pig Site (2008). Available online at: https://thepigsite.com/articles/erysipelas-why-is-it-still-a-problem-after-100-years
  • Strutzberg-Minder K, Tschentscher A, Beyerbach M, Homuth M, Kreienbrock L. Passive surveillance of Leptospira infection in swine in Germany. Porcine Health Manag. 2018;4:10.
  • Streck AF, Homeier T, Foerster T, Fischer S, Truyen U. Analysis of porcine parvoviruses in tonsils and hearts from healthy pigs reveals high prevalence and genetic diversity in Germany. Arch Virol. 2013;158:1173-80.
  • Salogni C, Lazzaro M, Giacomini E, Giovannini S, Zanoni M, Giuliani M, Ruggeri M, Pozzi P, Pasquali P, Boniotti MB, Alborali GL. Infectious agents identified in aborted swine fetuses in a high-density breeding area: a three-year study. J Vet Diagn Invest. 2016;28:550-4.
  • Parke CR, Burgess GW. An economic assessment of porcine parvovirus vaccination. Aust Vet J. 1993;70:177-80.

Pobierz infografikę


PL-NON-210800004